Gündelikçi kadınlar hakkında araştırma

İşyerlerimizde veya apartmanlarımızda hemen hemen her gün karşılaştığımız gündelikçi kadınlar, ilk kez bir bilimsel araştırmaya konu oldular.

Aslında hepimizin yaşamında onlara ayrılmış bir bölüm var. Bazen bir evin, bazen bir işyerinin, bazen de bir apartmanın temizlik sorumlusu onlar. Çalışan kadınların veya evde dahi çalışmayı sevmeyen, zengin hanımların en büyük yardımcıları olan gündelikçi kadınlardan bahsediyoruz.
İşyerlerimizde veya apartmanlarımızda hemen hemen her gün karşılaştığımız gündelikçi kadınlar, ilk kez bir bilimsel araştırmaya konu oldu.
ODTÜ Sosyoloji Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Sibel Kalaycıoğlu ve Doç. Dr. Helga Rittersberger Tılıç'ın araştırması, cömert ablaların, sadık hanımların dünyasını yakın plana alıyor.
İki sosyoloğun Su Yayınları'ndan kitaplaşan 'Gündelikçi Kadınlar' çalışmasında ilk temizlikçi kadın örnekleri olarak, çok medyatik iki isme yer veriliyor. Birisi Latif Demirci'nin Press Bey tiplemesindeki temizlikçi kadın Güllü, diğeri ise Yasemin Yalçın'ın ünlü tiplemesi Kakılmış. Güllü, için yapılan tespit ilginç: "Güllü halktan ve gerçek yaşamdan büyük ölçüde kopmuş gazeteci tipini temsil eden Press Bey'in bir tür halkla temas noktası işlevine sahip." Bu iki ünlü tiplemeden yola çıkılarak, gündelikçi kadınların gerçek yaşamlarına gidildiğinde ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor.
Kakılmış'ın durumuna düşmek!
Araştırmaya göre, gündelikçi kadınlar ile ev hanımları arasında bir tür 'hayali akrabalık' ilişkisi var. Gündelikçi kadınlar, evin hanımına genellikle 'abla' diye hitap ediyor. Araştırmadaki şu tespit dikkat çekici: "Hanımlar, evlerine gittikleri ablaları, çocuklarının eğitiminden kendi giyim kuşamlarına, hatta kocalarıyla ilişkilerine kadar pek çok alanda taklit etmeye çalıştılar. Bu taklit kimi zaman Kakılmış'ın yaşadığı traji — komik durumlara yol açarken, kimi zaman hanımlar üzerinden yaşanan bir modernleşme süreci de oldu..."
Doç. Kalaycıoğlu ve Doç. Ritesberger'in bulgularına göre, gündelikçi olarak çalışan kadınların büyük çoğunluğunu, büyük şehre yeni göç etmiş ve Orta Anadolu il, ilçe ve köylerinden gelen kadınlar oluşturuyor. Genelde düşük gelir grubu ve alt sosyo ekonomik seviyelerden olan gündelikçi kadınların iş hayatına başlama gerekçeleri de, hayattaki maddi zorluklar.
Eğitim seviyesi düşük
Ev hizmetindeki en yaygın iş temizlik. Bunun yanında çocuk bakma, yemek ve ütü işleri de var. Büro ve işyerlerindeki gündelikçi kadınlar için diğer bir iş ise çaycılık.
Araştırmayı bir anket ile destekleyen Doç. Kalaycıoğlu ve Doç. Rittesberger'in 151 kişi üzerinde yaptıkları çalışmaya göre, gündelikçi kadınların yüzde 75'i orta yaş grubunda, yani 30 — 48 arasında. Yüzde 90'ı ise evli. Bu kadınların aile nüfusları ise fazla